- бізқұйрық үйрек
- Өзен үйректері тұқымына жататын құс; сұқсұр.
Қуралұлы А. Қазақ дәстүрлі медениетінің энциклопедиялық сөздігі.— Алматы: «Сездік-Словарь» . 2007.
Қуралұлы А. Қазақ дәстүрлі медениетінің энциклопедиялық сөздігі.— Алматы: «Сездік-Словарь» . 2007.
бүйрек — бет ер. Басы бүйрек пішіндес ер. Қазақы ердің сыртқы пішін үлгісі көп. Олар құс бас ер, шошақ бас ер, үйрек бас ер, қазық бас ер, қозы құйрық ер, б ү й р е к б е т е р деп, түртұлғасына, пішін сиқына қарай бөлінеді (Ж. Бабалықұлы, Ер қанаты, 259) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
қызылбас — I зат. Иран елі; парсылар. Ирандықтардың басына киетін қызыл шұға тақиясына қарап қазақтар бір кезде оларды қ ы з ы л б а с деген (І.Есенберлин, Маңғ., 234). Бұл парсы елінің (қ ы з ы л б а с т ы л а р д ы ң) билеушісі Исмайл шаһ үшін өте қолайлы … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
қоңыр — балдыр. бот. Теңіздер мен мұхиттарда өсетін, сабағы, жапырағы, тамыры, гүлі болмайтын, төменгі сатыдағы споралы өсімдік. (Т.Мұсақұлов, Биол. Сөзд., 1, 54). Қ о ң ы р б а л д ы р д а н целлюза, спирт, сірке тұздары алынады (ҚСЭ, 6, 603). Қоңыр… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
қазық — бас ер. Басы қаздиып қалған ер. Қазіргі деректерде: құс бас ер, шошқа бас ер, үйрек бас ер, қ а з ы қ б а с е р, қозы құйрық ер, бүйрек бет ер деп, түртұлғасына, пішін сиқына қарай бөлінеді (Ата салты., 97) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
құс — ауруы. мед. Көтеріліп кететін, ұстамалы ауру. Сөйтсек, қ ұ с а у р у ы м е н ауырады екен ғой, байғұс бала! Құс қайтқанда немесе қайтып келгенде дерті тіпті қозып кетеді (Д.Рамазан, Жылап аққан., 136). Сөйтіп жүрген күндердің бірінде… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
ер — зат. Көлікке салт мінгенде, тоқымның үстіне салатын арнаулы жабдық. Кене заманнан бері кешпелі халықтың өмір қажетіне сай қалыптасқан айрықша құрал жабдық және өнер туындысы. Ердің жасалу техникасы мен сыртқы түріне қарай орыс ері, шошақ бас ер,… … Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі
шұрқан — май шұрқан Семіз ет, құйрық, өкпе, бүйрек қосып қайнатып, үстіне талқан, немесе ұн салып дайындаған қуырдақтың бір түрі … Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі
сүңгуірін — Қ орда., Арал) бауыры ақ, тұмсығы ұзын, құйрығы қысқа көлде, теңізде жүретін үйрек. С ү ң г у і р і н суға сүңгіп, торта балықты алып жейді Қ орда., Арал) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
жалпақтұмсық — I зат. зоол. Үйректің тұмсығы жалпақ бір түрі. Өзен үйректері де топтанып жүреді, олардың тобында бізқұйрық, ж а л п а қ т ұ м с ы қ, кіші шүрегей, сұр үйрек болады (Наурызым, 205). II зат. ихтиол. Балықтың тұмсығы жалпақ бір түрі. Онда… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
сұр — жылан. Кәдімгі сұр түсті жылан. С ұ р ж ы л а н бұта шөп арасында, тастың астында, қамыс, қурай арасында жүреді (Қаз. этнография., 2, 509). Сұр қарлығаш. Қарлығаш тәрізді сұр түсті құс. Ол қарлығашқа өте ұқсас құс. Оны кейбір жердегі адамдар с ұ… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі